Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία(αποφάσεις της διοίκησης – υπηρεσιών, πρακτικά της βουλής κλπ) που συγκέντρωσαν οι πολίτες που συμμετέχουν στην Κίνηση Ενεργών πολιτών Νομού Σερρών και στην Πρωτοβουλία ενάντια στο χρυσό Αγκίστρου και Νιγρίτας, έχουν διαπιστωθεί τα εξής :
- Βρίσκεται σε εξέλιξη μεταλλευτική έρευνα ορυκτού πλούτου κατόπιν άδειας που έχει δοθεί στο ΙΓΜΕ σε έκταση περίπου 10.000 στρεμμάτων στη περιοχή «Μαύρα λιθάρια» του όρους Άγκιστρο (μεταξύ Χαρωπού και Αγκίστρου). Η συγκεκριμένη έρευνα αποτελεί υποέργο του έργου «Έρευνα και αξιολόγηση επιλεγμένων μη ενεργειακών πρώτων υλών της χώρας με στόχο τη βιώσιμη λειτουργία της εξορυκτικής βιομηχανίας(ΜΕΟΠΥ)». Το έργο έχει ενταχθεί για χρηματοδότηση στο ΕΣΠΑ τον Ιούλιο του 2011 και ολοκληρώνεται στα τέλη του 2015. Σύμφωνα με το τεχνικό δελτίο έργου στα πλαίσια της εν’ λόγω έρευνας προβλέπεται :
- Γεωλογική χαρτογράφηση/αποτύπωση σε κλίμακα 1:25.000 περιοχής έκτασης 15 Km2
- Κοιτασματολογική αξιολόγηση και οριοθέτηση χώρων για την εκτέλεση τακτικού σταδίου έρευνας.
- Κοιτασματολογική χαρτογράφηση/αποτύπωση σε κλίμακα 1:5.000 των επιλεγμένων χώρων που θα προκύψουν έκτασης περίπου 3 Km2.
- Εδαφογεωχημικές έρευνες και σχετικές δειγματοληπτικές εργασίες, και εργαστηριακές αναλύσεις. Τα δείγματα που θα συλλεγούν θα αναλυθούν για χρυσό και άλλα στοιχεία¨ιχνηθέτες¨ (pathfinder elements).
- Γεωφυσικές διασκοπίσεις με την εφαρμογή μαγνητικών μεθόδων, ηλεκτρικής τομογραφίας, ειδικής αντίστασης και φαινόμενης ΙΡ με την διάταξη πόλος-δίπολο σε διατομές συνολικού μήκους 18 χλμ.
- Τοπογραφικές εργασίες σχετικές με την διάνοιξη διατομών για τις ανάγκες των γεωχημικών ερευνών και γεωφυσικών διασκοπίσεων. Συμπεριλαμβάνονται οι τριγωνισμοί και διάφορες αποτυπώσεις τρανσερών, θέσεων γεωτρήσεων κλπ.
- Ερευνητικές γεωτρήσεις συνολικού μήκους διάτρησης 600 μέτρων περίπου με βάση τη διαθέσιμη κοιτασματολογική τεκμηρίωση σε συνδυασμό με τα αποτελέσματα των γεωχημικών και γεωφυσικών δεδομένων. Εκτιμάται ότι θα πραγματοποιηθούν 3-5 αναγνωριστικές γεωτρήσεις
- Τελική μελέτη, η οποία θα περιλαμβάνει τη σύνθεση και αξιολόγηση όλων των στοιχείων που θα προκύψουν στην παρούσα έρευνα.
- Προτάσεις για παραγωγική αξιοποίηση και επενδυτικό σχεδιασμό.
- Στην ίδια περιοχή έχουν δοθεί σε ιδιώτες άδειες ερευνών για ακόμη 30.000 στρέμματα. Πρόσφατα αυτές έχουν ανακληθεί με αυτόβουλη παραίτηση των ιδίων χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δε μπορούν να δοθούν και πάλι στον επόμενο πιθανό ενδιαφερόμενο.
- Επιπλέον έχουν γίνει δεκάδες αιτήσεις ιδιωτών προς την Περιφέρεια, για μεταλλευτική έρευνα πολύτιμων μετάλλων και κυρίως χρυσού σε διάφορα άλλα σημεία στο νομό Σερρών(Μαυροβούνιο, Άγκιστρο, Παγγαίο, Βερτίσκος, Μενοίκιο) οι οποίες είτε έχουν λάβει άδεια, είτε έχουν λάβει άδεια του δικαιώματος της οποίας οι ενδιαφερόμενοι έχουν παραιτηθεί αυτοβούλως, είτε έχουν απορριφθεί για διάφορους λόγους.
Εκτός των ορίων του δήμου Σιντικής, αλλά σε μια περιοχή που αλληλεπιδρά με μεγάλο τμήμα του δήμου μας και αρκετούς οικισμούς μας και ειδικότερα στην περιοχή Βάθης, Γερακαρίου, Φύσκας, Κεντρικού, Μυλοχωρίου και Αντιγονείας του Νομού Κιλκίς, που βρίσκεται στον ορεινό χώρο πάνω από το Λιθότοπο και την Κερκίνη έχουν δεσμευθεί 90.000 στρέμματα έκτασης, όπου είναι προ των πυλών η εξόρυξη χρυσού καθώς έχει πλέον ανακηρυχθεί δημόσιο μεταλλείο και έχει επιλεγεί ανάδοχος εταιρεία μετά από δημόσιο διαγωνισμό(Ιούλιος 2012).
Η εντεινόμενη σχετική δραστηριότητα και το αυξημένο ενδιαφέρον τόσο από ιδιώτες όσο και από φορείς εποπτευόμενους από το κράτος, για τη διεξαγωγή ερευνών με σκοπό τον εντοπισμό κοιτασμάτων πολύτιμων μετάλλων και κυρίως χρυσού, αλλά και η αυξημένη προτεραιότητα του ΥΠΕΚΑ, προκαλεί έντονη ανησυχία στους φορείς και τους κατοίκους της περιοχής οι οποίοι πιστεύουν ότι θα οδηγήσει αργά ή γρήγορα και σε εξορυκτικές δραστηριότητες.
– Γιατί όμως ανησυχεί και αναστατώνει τόσο πολύ την περιοχή η διαδικασία που έχει εκκινήσει και η προοπτική της εξορυκτικής δραστηριότητας ;
Οι πρωτοβουλίες πολιτών και οι κάτοικοι της περιοχής λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, αλλά και επιπλέον στοιχεία σχετικά με το θέμα, θεωρούν ότι η όλη δραστηριότητα που βρίσκεται σε εξέλιξη αποτελεί το προπαρασκευαστικό στάδιο της εξορυκτικής διαδικασίας. Ειδικότερα το τελευταίο στάδιο της έρευνας στα «Μαύρα Λιθάρια» που περιλαμβάνει -Προτάσεις για παραγωγική αξιοποίηση και επενδυτικό σχεδιασμό- αποτελεί το εφαλτήριο για πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος από υποψηφίους επενδυτές όπως συνέβη και στην περίπτωση της περιοχής Βάθης του Κιλκίς.
Β) Σε ότι αφορά την εξορυκτική διαδικασία όλα τα δεδομένα συγκλίνουν ότι η μέθοδος εξόρυξης χρυσού(επιφανειακή εξόρυξη) που εφαρμόζεται σήμερα(λόγω της μικρής αναλογίας κοιτάσματος στο εξορυκτικό υλικό) και θα εφαρμοστεί και στην περιοχή μας απαιτεί παρεμβάσεις πολύ μεγάλης κλίμακας, οι οποίες επηρεάζουν έντονα αρνητικά, τόσο το φυσικό περιβάλλον της περιοχής όσο και το κοινωνικοοικονομικό μοντέλο παραγωγής και λειτουργίας της.
Τι συνεπάγεται η επιφανειακή εξόρυξη χρυσού :
Διαδοχικές επιφανειακές εκρήξεις δημιουργούν κρατήρες εκατοντάδων μέτρων πλάτους και βάθους. Η σκόνη από τις εκρήξεις περιέχει βαρέα μέταλλα εξαιρετικά καρκινογόνα και μεταφέρεται σε ακτίνα πολλών χιλιομέτρων. Έτσι προκαλείται μόλυνση στα φυτά και στο νερό. Για την απομόνωση του χρυσού απαιτείται η χρήση τεράστιων ποσοτήτων νερού και η χρήση κυανιούχου νατρίου το οποίο είναι ιδιαίτερα ισχυρό δηλητήριο, που περνάει στα νερά της περιοχής. Η δραστηριότητα αυτή επί μακρόν έχει σοβαρότατες επιπτώσεις στο περιβάλλον, στην υγεία, στην κοινωνία αλλά και την οικονομία της περιοχής. Συγκεκριμένα :
Περιβάλλον
- αποψίλωση τεράστιας έκτασης γης (καταστροφή του δάσους, των βοσκοτόπων και εκτοπισμός των ζώων της περιοχής).
- αποστράγγιση του υπεδάφους με γεωτρήσεις που οδηγούν σε κάθετη πτώση της στάθμης του υδροφόρου ορίζοντα με αποτέλεσμα την σοβαρή έλλειψη νερού και ξηρασίας
- Επικίνδυνα πλημμυρικά φαινόμενα λόγω αποψίλωσης του εδάφους.
- Εκατομμύρια τόνοι εξορυκτικών μεταλλευτικών καταλοίπων τα οποία περιέχουν κυάνιο λόγω του εμπλουτισμού αλλά και αρσενικό, κάδμιο, χρώμιο, μόλυβδο κλπ, μπορούν σε περίπτωση ατυχήματος να διαφύγουν και να κατακλύσουν καλλιεργούμενες ή κατοικημένες περιοχές με ολέθρια αποτελέσματα(τέτοια ατυχήματα έχουν γίνει πολλά διεθνώς αλλά και ορισμένα στην Ελλάδα).
- Ρύπανση της ατμόσφαιρας και των εδαφών μέσω αιωρούμενης – μεταφερόμενης σκόνης με βαρέα μέταλλα πολύ επικίνδυνα για την ανθρώπινη υγεία (η σκόνη μπορεί να μεταφέρεται και να επικάθεται 25-30 χιλιόμετρα μακριά από τον χώρο εξόρυξης) καθώς και επικίνδυνων πτητικών αέριων ρύπων.
Κοινωνία – υγεία
- Αύξηση των κρουσμάτων καρκίνου και των θανάτων νέων ανθρώπων στην περιοχή. Η παρουσία βαρέων μετάλλων έστω και σε μικρές συγκεντρώσεις στο νερό, και την ατμόσφαιρα προκαλεί αναιμία, διαταραχές στο παιδικό νευρικό σύστημα, καρκινογενέσεις κ.α
- Αναγκαστικές απαλλοτριώσεις ιδιωτικών εκτάσεων χωρίς υποχρέωση αποζημίωσης
- Δημιουργία κοινωνικής αναταραχής και τοπικών συγκρούσεων – εμφυλιοπολεμικές καταστάσεις μεταξύ υποστηρικτών και μη (όπως συμβαίνει στην Χαλκιδική).
- Διαρκής ηχορύπανση από τις εκρήξεις
Τοπική οικονομία
- Η κτηνοτροφία και η μελισσοκομία της περιοχής θα εξαφανισθεί, η αγροτική παραγωγή θα επιβαρυνθεί με ισχυρή ρύπανση και επομένως ουσιαστικά δε θα μπορεί να καταναλωθεί.
- Ο τουρισμός της περιοχής θα δεχτεί ισχυρό πλήγμα, λόγω αλλοίωσης της φυσιογνωμίας της περιοχής, πτώσης των υδροφορέων(επίδραση στις ιαματικές πηγές), επιβάρυνσης της λίμνης Κερκίνης, των ιαματικών νερών και του αέρα. Με τη δραστηριότητα αυτή υπονομεύεται μια προσπάθεια 20 ετών για την ανάπτυξη του υπαίθριου τουρισμού ειδικότερα στο βορειοανατολικό τμήμα του νομού, διακυβεύοντας τη βιωσιμότητα εκατοντάδων επιχειρήσεων του κλάδου και πολύ περισσότερων θέσεων εργασίας σε αυτόν. Οι προοπτικές δε, που υπάρχουν χτίζοντας σωστά στις βάσεις που ήδη έχουν τεθεί είναι ακόμη καλύτερες για το μέλλον.
- Η υλοτομία και δασοκομία της περιοχής θα συρρικνωθεί δραματικά.
Η εξόρυξη θα διαρκέσει πολλά χρόνια. Σύμφωνα και με το τεχνικό δελτίο της έρευνας μια επένδυση εξόρυξης χρυσού στην περιοχή θα δημιουργήσει θέσεις απασχόλησης οι οποίες όμως δεν είναι περισσότερες από ορισμένες δεκάδες. Επίσης ένα μικρό κλάσμα της αξίας των κοιτασμάτων θα πηγαίνει με τη μορφή φόρων του επενδυτή στο Ελληνικό δημόσιο. Άλλα αξιοσημείωτα οφέλη δεν μπορεί να διακρίνει κανείς για το κοινωνικό σύνολο. Σε αντιδιαστολή θα χαθούν πολλαπλάσιες θέσεις απασχόλησης από τους υφιστάμενους παραγωγικούς τομείς της περιοχής(κτηνοτρόφοι, γεωργοί, υλοτόμοι, επιχειρήσεις και εργαζόμενοι στον τουρισμό κλπ), θα υποβαθμιστεί δραστικά το φυσικό περιβάλλον, θα υποβαθμιστεί η ποιότητα ζωής και θα τεθεί σε σοβαρό κίνδυνο η υγεία των κατοίκων της ευρύτερης περιοχής.
Έχοντας όλα αυτά λοιπόν μπροστά μας είναι προφανές ότι όταν αξιολογούμε μια επένδυση θα πρέπει να μετρούμε πόσα οφέλη αυτή συνεπάγεται για μια περιοχή και πόσες ζημίες προκαλεί. Όταν οι ζημίες είναι περισσότερες από τα οφέλη, αυτή δεν πρέπει να γίνει. Θα πρέπει επίσης πάντοτε να έχει κανείς κατά νου ότι μια εκτιμώμενη αξία κοιτασμάτων = 100, δε συνεπάγεται ίσης αξίας παραγόμενο πλούτο για την χώρα και την κοινωνία αλλά μικρό κλάσμα αυτής(σύμφωνα με τα οικονομικά στοιχεία των εταιρειών).
Λαμβάνοντας λοιπόν υπόψη όλα τα ανωτέρω, εκφράζουμε :
- την αντίθεση μας στην ολοκλήρωση της μεταλλευτικής έρευνας που βρίσκεται σε εξέλιξη στην περιοχή «Μαύρα λιθάρια», καθώς υπάρχουν βάσιμες αιτιάσεις, ότι θα αποτελέσει το πρώτο στάδιο για την εξόρυξη χρυσού
- την αντίθεση σε επέκταση υφιστάμενων ή έναρξη νέων ερευνών με αντίστοιχο ερευνητικό αντικείμενο στην περιοχή
- την κατηγορηματική αντίθεση στην εξορυκτική δραστηριότητα χρυσού, αλλά και άλλων μετάλλων που συνεπάγεται μη αντιστρέψιμες και ανεπανόρθωτες επιπτώσεις στο περιβάλλον, στην κοινωνία και την οικονομία της περιοχής
Ακολουθούν υπογραφές
Πρωτοβουλια Εναντια στο χρυσο Αγκιστρου και Νιγριτας 